Vredesweek 1999
19 t/m 26 september
Delen in veiligheid: een begin van vrede
Gerechtigheid, vrede en veiligheid maak je samen, op kleine en op grote schaal. Niemand, hoe machtig ook, kan dat alleen. Het gaat om samen leven, om delen in veiligheid, om bouwen aan wegen naar vrede. De vredesbeweging ervaart dagelijks hoe moeilijk het soms is om die wegen te vinden of te maken. Maar er blijkt ook dat er overal kleine groepen zijn die het proberen: het bisdom in Uraba, Colombia, een groep in de Servisch-orthodoxe kerk, vrouwen in Sudan en in Georgië. En steeds blijkt daarbij het belang van zichtbaarheid van dergelijke pogingen. Ook steun van buitenaf is onontbeerlijk om ‘kiemen van vrede temidden van oorlog’ een kans op ontkiemen en uitgroeien te geven. Steun die wij kunnen geven, moreel, maar ook materieel, zoals bijvoorbeeld in projecten in Bosnië. Vrede, ook al gaat het om conflicten elders, is daarmee ook onze zaak. Daarom wordt de vraag wat de kerken doen met oorlogen in de Vredeskrant 1999 nadrukkelijk gesteld, evenals de vraag wat de rol van onze krijgsmacht is. Want de vredesvragen beperken zich niet tot verzoening, wederopbouw, terugkeer van vluchtelingen en publieke druk op waarheidsvinding en berechting van oorlogsmisdaden. Dat alles is noodzakelijk en moeilijk genoeg. Maar nog moeilijker zijn de discussies waarbij we zelf in het geding zijn: hoe reageren we op massale schendingen van mensenrechten, genocide? Welke positie nemen we in tegenover (gewapende) bevrijdingsbewegingen, tegenover boycots, tegenover bombardementen, tegenover humanitaire interventie op de grond. Het antwoord op deze vragen moet in geweten gegeven worden. Het vereist ook een grondige analyse van elke specifieke situatie. En soms is desondanks snel handelen noodzakelijk.
In deze Vredesweek gaat het om wat mensen, in kleine groepen vaak, overal ter wereld doen om de vrede – hun vrede – dichterbij te brengen. Maar het gaat vooral ook om de vraag wat wij, als individu, als lokale groep, als kerk daarmee kunnen, willen, moeten en zullen doen.
Frans-Bauke van der Meer
Inhoud Vredeskrant
In de Vredeskrant 1999 stelt Mient Jan Faber op indringende wijze de vraag waarom we (opnieuw) niet in staat geweest zijn etnische zuiveringen te voorkomen. “Als de kerken de kant kiezen van degenen die met uitroeiing en verdrijving bedreigd worden, dan is een kerkelijk opvatting over humanitaire interventie waarschijnlijk onontkoombaar.” “Nu gaat het om de vraag wat zeggen de kerken als volken op een andere manier bedreigd worden met massavernietiging en de wereld slechts toekijkt in plaats van beschermend te interveniëren.” Karel Blei, oud-praeses van de Nederlandse Hervormde Kerk, kijkt terug op de wijze waarop de kerken gedurende deze eeuw op oorlogen reageerden en constateert dat de kerken “krachtens hun roeping kiemen van vrede willen zijn.” Maar hoe dat moet dient telkens opnieuw in de praktijk ontdekt te worden.
De twee tradities die er in de kerken bestaan ten aanzien van oorlog; de pacifistische traditie en de leer van de rechtvaardige oorlog, worden met elkaar geconfronteerd in een twee-gesprek tussen Beno Hofman, stafmedewerker van de Doopsgezinde Vredesgroep en John Grin, IKV beraadslid namens de Gereformeerde Kerken in Nederland.
Minister Frank de Grave wordt geïnterviewd over het NAVO beleid ten aanzien van Kosovo. Hij verwacht dat er “na de Kosovo-crisis een debat zal losbarsten over wat we van Kosovo kunnen leren voor de afwegingen in toekomstige crises”. “Wat is je verantwoordelijkheid in een dergelijke humanitaire crisis? Ik hoop op een belangrijke inbreng van de kerken rondom de dilemma’s die hiermee samenhangen”.
Jan Jaap van Oosterzee kijkt terug op 8 jaar oorlog met Irak en de houding van de Nederlandse kerken. Bert Boer, algemeen-secretaris van de Generale Diakonale Raad der Nederlandse Hervormde Kerk, is op zoek naar de criteria voor steun aan een gewapende bevrijdingsbeweging. Daarnaast in deze Vredeskrant nieuws uit oorlogsgebieden en nieuws van vredesactivisten, hier en daar.Vredesweekpakket
Het Vredesweekpakket 1999 biedt werkmateriaal voor plaatselijke kerken. De brochure ‘ De rechtvaardiging van de krijgsmacht’ biedt discussiemateriaal over de vraag wat uiteindelijk een krijgsmacht kan rechtvaardigen, welke normering aan het defensiebeleid gesteld moeten worden, hoe defensiebeleid zich verhoudt met democratisering en hoe een krijgsmacht zich verhoudt tot bedreigingen van de veiligheid. In de brochure ‘Irak, golf van oorlog’ wordt informatie geboden over de situatie in en rond Irak en wordt aan kerken een handelingsperspectief geboden.
De kalender 2000 biedt een terugblik op een eeuw van vredesinitiatieven. In de Liturgiekrant, bedoeld om de dienst op Vredeszondag voor te bereiden, staan ook suggesties voor activiteiten en vieringen op middelbare scholen en basisscholen. Daarnaast een artikel over plaatselijke vredescapaciteiten in de gemeente en parochie. Omdat de Joodse Grote Verzoendag samenvalt met de Vredesweek ook een artikel over de vraag of je een koppeling kan leggen en samen kan vieren. Len Munnik maakte voor deze Vredesweek opnieuw een sprekend affiche. Een handleiding maakt het pakket compleet.
Voor de jongeren in onze kerken hebben IKV en Pax Christi afspraken gemaakt met het Samen op Weg Jeugdwerk, de Katholieke Centra voor Levensbeschouwing en de Doopsgezinde Jeugdcentrale over aandacht voor de Vredesweek in de jeugdbladen.U kunt de Vredeskrant/het Vredesweekpakket aanvragen via 070 - 350 71 00 of ikv@antenna.nl