Vredesduif met olijftak in snavel.

Dienstplicht in Oostenrijk

2-7-2013 In de meeste europese landen fungeert geen dienstplicht meer, in Oostenrijk en Noorwegen nog wel... maar het militaristische karakter is verhuld.

 

In Oostenrijk werd dit voorjaar op initiatief van de coalitieregering (sociaal-democraten en conservatieven) een referendum gehouden. Tweederde van de stemmers sprak zich uit voor voortzetting van de dienstplicht. een derde opteert voor een beroepsleger.

 

De sociaaldemocraten adviseerden in meerderheid om voor een beroepsleger te stemmen omdat dat efficienter zou zijn en dus goedkoper. De conservatieven zijn voor voortzetting van het huidige systeem, maar dan wel beter georganiseerd. Het zou prima voldoen aan de behoefte aan veiligheid en zekerheid en beantwoorden aan wat van het militair neutrale Oostenrijk verwacht mag worden. De Groenen spraken zich uiteindelijk uit voor een beroepsleger omdat dan niemand tot iets verplicht wordt. Antimilitaristen zagen in dit referendum geen mogelijkheid zich tegen het leger uit te spreken en hebben geen stem uitgebracht.

 

De militaire rol van het oostenrijkse leger is vanwege de neutraliteit tamelijk beperkt. De dienstplicht niet lang. De populariteit van het leger onder de bevolking is er vooral in gelegen dat het leger grootscheeps in actie komt bij binnenlandse natuurrampen zoals lawines, aardverschuivingen en overstromingen. En daarbij de getroffenen direct helpt.

 

Als alternatief voor de militaire dienstplicht wordt de mogelijkheid tot burgerdienst geboden. Ook deze sociale dienstplicht is populair. Veel personeel van ambulances en Eerste Hulp en o.a. in de verzorging vervullen zeer gewaardeerde taken. De sociaal-democraten zagen hier liever meer normaal gehonoreerd personeel, de bevolking heeft er echter geen moeite mee en ziet het als een zinvolle periode van vrijwilligerswerk dat nog goed betaald wordt ook. De keuze van dienstplichtigen voor deze sociale diensplicht heeft voor de meesten weinig te maken met antimilitaristisch verzet, meer met opening van beroepsperspectieven.

 

Oostenrijk doet wel mee met VN-vredesoperaties, maar als het te heet onder de voeten wordt, zoals nu op de Golan hoogvlakte, wordt snel rechtsomkeert gemaakt onder het mom dat het mandaat niet meer toereikend is voor de gespannen situatie. Zo wordt het eigen hagje gered.

 

In Noorwegen is kort geleden de dienstplicht uitgebreid en geldt nu ook voor de meiden. Dit is gepresenteerd als een vanzelfsprekende stap naar gelijkberechtiging van vrouwen en mannen.. alsof het feminisme niet ten principale tegengesteld is aan het militaristische karakter van het leger...

Frank Feiner (vanuit Oostenrijk)