Navo vergadering juni volgende kans
Non-Proliferatie conferentie over atoombewapening in New York mislukt
Briefing voor de pers van Werkgroep Eurobom
Utrecht, 28 mei 2005 - Op 27 mei is de toetsingsconferentie van het Non-Proliferatie Verdrag (NPV) in New York uiteengegaan zonder te komen tot enigerlei afspraak over stappen voor nucleaire ontwapening en tegen de verspreiding van kernwapens en kernwapentechnologie. Deze stappen zijn cruciaal, wil het gevaar voor kernoorlogen worden verminderd. Zelfs de afspraken van de vorige NPV toetsingsconferentie in 2000, waaronder een '13- stappen' plan naar nucleaire ontwapening, zijn uit zicht verdwenen.
De oorzaak van de mislukking ligt in de ontkenning van de grondslag van het verdrag door de kernwapenstaten, de vijf ondertekenaars die nog steeds een nucleaire slagkracht van bijna 10.000 kernwapens in hun arsenalen handhaven. Een substantieel deel daarvan kan binnen luttele minuten gelanceerd worden. De NPV afspraak luidt dat de kernwapenstaten serieuze stappen naar nucleaire ontwapening zullen doen, in ruil voor de belofte van alle andere ondertekenaars om geen kernwapens aan te schaffen of te ontwikkelen. De kernwapenstaten hebben hun arsenalen gereduceerd, maar geenszins met het doel van nucleaire ontwapening. Integendeel, laatst werd bekend dat bijvoorbeeld de VS van plan is om een nieuwe aanvalsdoctrine in te voeren waarbij binnen enkele uren elk gewenst doel waar ook op aarde met conventionele of nucleaire wapens 'preventief' kan worden getroffen.
(zie hiervoor: 'U.S. may allow nuke strikes over WMD - Proposal would reverse 10-year policy Monday, May 2, 2005 Japan Times': www.japantimes.co.jp/cgi-bin/getarticle.pl5?nn20050502a3.htm en 'A Revolution in American Nuclear Policy' by Jonathan Schell www.tomdispatch.com/index.mhtml?pid=2837 van 25 mei (halverwege de pagina).De NPV afspraak is onderhavig aan erosie: aangezien de kernwapenstaten hun arsenalen voor de voorzienbare toekomst handhaven en geen ondubbelzinnig ontwapeningsbeleid voeren, kiezen een aantal landen ervoor om de kernwapen optie open te houden dan wel in te voeren. Een groot aantal ondertekenaars heeft door het bezit van nucleaire technologie (voor vreedzaam gebruik toegestaan en zelfs aangemoedigd door het Non-Proliferatie Verdrag) de mogelijkheid om kernwapens te bouwen. Daaronder vallen landen als Brazilië, Zuid Korea, Taiwan, Egypte, Japan, Duitsland en Iran. Noord Korea stapte uit het verdrag om openlijk kernwapens te ontwikkelen. Israël, India en Pakistan hebben buiten het verdrag om kernwapen arsenalen ontwikkeld.
Kernwapenbeleid Navo staat ter discussie
De afbrokkeling van het verdrag kan alleen gekeerd worden als de oude afspraken worden nageleefd en vernieuwd. De NAVO bondgenoten van de VS spelen daar een bijzondere rol in, omdat het Atlantisch bondgenootschap een nucleaire doctrine heeft. Het alsmaar groeiende gebied van de NAVO ligt onder een nucleaire paraplu, ze hanteert nog steeds het Koude Oorlog beleid om eventueel als eerste kernwapens in te zetten.
De NAVO heeft weliswaar haar kernwapen aantallen verminderd, maar handhaaft de oorlogsdoctrine. Daarvoor worden 480 Amerikaanse kernbommen gereed gehouden voor inzet in België, Nederland, Duitsland, Italië, Verenigd Koninkrijk en Turkije. De merkwaardige situatie doet zich immers voor dat in ‘niet-kernwapenstaten’ zoals Nederland piloten en vliegtuigen worden opgeleid om kernwapenaanvallen te ondernemen in tijd van oorlog. Dat was bijzonders schadelijk voor de geloofwaardigheid van de Nederlandse opstelling bij de conferentie in New York als ‘niet-kernwapenstaat’. Nederland werd afgewezen als voorzitter van een commissie vanwege haar lidmaatschap van het nucleaire bondgenootschap. De westerse groep lidstaten blokkeerde verwijzingen naar het NAVO nucleaire beleid in één van de voorgestelde verklaringen.
De betrokkenheid van de NAVO lidstaten bij kernwapen inzet was al voor de NPV conferentie in New York in een aantal NAVO lidstaten aan de orde gesteld in het parlement. Zo werd in België in april in het Senaat een resolutie aangenomen om de Amerikaanse kernwapens van het grondgebied te verwijderen. In Duitsland verschoof de positie van de regering begin mei toen een opiniepeiling van weekblad Der Spiegel uitwees dat de overgrote meerderheid van de bevolking verwijdering van de Amerikaanse kernwapens wilde (zie de verslagen onder 'recent' op www.eurobomb.nl). De Duitse regering wil in overleg treden met de andere 'co-gebruikers' zoals Nederland om de Amerikaanse kernwapens te verwijderen. Een resolutie van die strekking die in de Tweede Kamer op 29 april door de oppositie werd ingediend sneuvelde echter, ondanks de steun van regeringspartij D66.In juni zullen er NAVO vergaderingen plaatsvinden waar de nucleaire doctrine en het 'nucleaire co-gebruikerschap' van de NAVO lidstaten zoals Nederland aan de orde kunnen worden gesteld. Die mogelijkheid kan benut worden om het eensgezinde front van de kernwapenstaten en hun bondgenoten te doorbreken en een geloofwaardig gezicht als niet-kernwapenstaat naar de wereld te presenteren.
Karel Koster, 06 1322 3359
Informatie: zie www.eurobomb.nl onder rubriek Recent:
- 'Parlementaire ontwikkelingen in Europa over de NAVO kernwapens' (Nederlands)
- 'Nucleair beleid NAVO' (engelstalig)
_____
menu | dDH