| de vredessite / kernwapens 2009 |
Nobelprijswinnaar Obama verdient meer steun
Geen leiderschap Verhagen voor nucleaire ontwapening
Persbericht van IKV Pax Christi
15 oktober 2009 - IKV Pax Christi is teleurgesteld in het gebrek aan leiderschap van Minister Verhagen inzake nucleaire ontwapening. In een Kamerdebat vandaag, 15 oktober, nam hij een afwachtende houding aan en was niet bereid initiatieven te nemen om pro actief te komen tot beëindiging van nuclear sharing binnen het NAVO bondgenootschap. Daarmee mist Verhagen een kans om de Amerikaanse president Obama, die immers nog maar enkele dagen geleden de Nobelprijs kreeg mede vanwege zijn inzet voor wereldwijde nucleaire ontwapening, een steuntje in de rug te geven.
De PvdA fractie had de minister in een motie gevraagd om aan de Amerikaanse regering het signaal over te brengen dat Nederland de aanwezigheid van Amerikaanse kernwapens in Europa niet langer nodig acht voor de eigen bescherming. De PvdA doelde hiermee op de circa 200 verouderde vrije valbommen, waaronder de circa 20 Amerikaanse kernwapens die op Nederlands grondgebied (vliegbasis Volkel) zijn gestationeerd. Verhagen wil echter geen actief signaal afgeven aan Obama dat Nederland afstand wil doen van deze wapens. Verhagen gaf aan dat deze tactische kernwapens wel worden 'ingebracht' tijdens de onderhandelingen met Rusland, maar dat Nederland niet nu vooruit wil lopen op de onderhandelingen door klip en klaar aan te geven dat Nederland een einde wil zien van de nucleair sharing binnen de NAVO. Een gemiste kans vindt IKV Pax Christi.
Verhagen zet zich volgens eigen zeggen in internationaal verband wel degelijk in voor nucleaire ontwapening. Hij verzet zich echter tegen wat hij "eenzijdige stappen" noemt. Toch was daar geen sprake van in de motie van de PvdA. Ook IKV Pax Christi pleit niet voor eenzijdige ontwapening. Wel voor leiderschap en duidelijk zichtbare en moedige initiatieven in NAVO-verband, op het gebied van nucleaire ontwapening. Hoewel Verhagen dat wil doen geloven, is de semantische discussie over eenzijdigheid niet de essentie van het debat. Deze tactische kernwapens hoeven niet meegenomen te worden in onderhandelingen met Rusland. Er zijn nu stappen nodig en het NAVO bondgenootschap kan zelf besluiten om de nuclear sharing beëindigen. De Amerikanen willen ons inziens deze zogenaamde tactische wapens graag terugtrekken maar wachten op signalen van NAVO bondgenoten dat dit prima zou zijn. Verhagen had nu deze stalemate kunnen verbreken. In militair strategisch opzicht zijn de tactische wapens overigens al lang niet meer relevant.
IKV Pax Christi meent dat Verhagen de nieuwe wind in Washington verkeerd verstaat. President Obama is een nieuwe buitenlandpolitieke koers ingeslagen die in Washington niet altijd even goed ligt. Hij kan een beetje bijval van bondgenoten erg goed gebruiken, ook op het nucleaire dossier. Het belangrijkste instrument dat we hebben om deze risico's te beheersen is het Non-Proliferatieverdrag (NPV), dat in mei 2010 herzien zal worden in een grote conferentie. De toetsingsconferentie in 2010 kan alleen een succes worden als er zichtbare vooruitgang is. Nederland kan, nee moet ons inziens, hier actief aan bijdragen. Het nieuwe strategische concept van de NAVO zal pas begin 2011 worden afgerond. Het zou derhalve zeer belangrijk zijn dat de Nederlandse regering in het kader van de NAVO discussie over de herziening van het Strategisch Concept reeds nu, zo mogelijk gezamenlijk met andere NAVO-landen, bekend maakt dat zij voorstander is van de beëindiging van 'nuclear sharing' in de NAVO en dus van terugtrekking van de resterende Amerikaanse tactische kernwapens uit Europa, inclusief die in Volkel. Een dergelijke uitspraak zou de huidige dynamiek versterken en zou onderdeel zijn van de visible progress die nodig is om de NPV Toetsingsconferentie te doen slagen.
Nederland heeft in deze - als semi-kernwapenstaat - een eigen verantwoordelijkheid. Het geeft dan geen pas om af te wachten waar de Amerikanen mee komen. Een uitspraak van Nederland dat wij de visie van Obama om willen zetten in daden is hard nodig.
terug/back | de vredessite / kernwapens 2009 |