MENU dDH HOME

Kernwapens
Rechtszaak tegen vredesaktivisten geschorst wegens 'wraking' rechter

P E R S B E R I C H T

28 oktober 1998

De rechtszaak tegen vijf vredesaktivisten, die op 2 oktober een burger-inspektie uitvoerden op vliegbasis Volkel, is vanochtend geschorst, nadat de advokaat van de verdachten de kantonrechter had gewraakt wegens vooringenomenheid. Hierop werd de zitting geschorst.

De advokaat van de verdachten, Mr. E. Hummels, was het oneens met de mening van de kantonrechter dat er bij een eis tot niet-ontvankelijkheid geen verwijzing mogelijk zou zijn naar het inter-nationale recht. Daarnaast stelde de kantonrechter de verdachten niet in de gelegenheid om een persoonlijke verklaring af te leggen en ook overigens gaf hij blijk van een behoorlijke portie vooringenomenheid.

Aanwezigheid erkend

De vijf vredesaktivisten waren beschuldigd van 'zich bevinden op verboden terrein' en 'zonder toestemming maken van opnemingen en/of tekeningen van enig militair werk'.
Van de vijf gedagvaarden waren er vier in persoon aanwezig: Krista van Velzen (Prinsenbeek), Marjan Willemse (Gemert), Hanno Krijgsman (Ubbergen) en mevrouw 'NN'. De vijf werden bijgestaan door hun raadsman, Mr. E. Hummels.

Alle vier gaven toe dat zij zich op genoemde datum op vliegbasis Volkel bevonden, om een inspektie uit te voeren naar de aanwezigheid van kernwapens op de basis. Twee van hen ontkenden dat zij aantekeningen of foto's zouden hebben gemaakt; de andere twee gaven aan daarover geen verklaring te willen afleggen.

O.M. eist boetes

De eis van het openbaar ministerie luidde: tegen elke f 250,- boete of 5 dagen hechtenis wegens zich bevinden op verboden terrein en eenzelfde boete voor degenen die opnemingen hebben gemaakt. Onduidelijk bleef welke van de vijf mensen dat dan gedaan zouden hebben.
Tot een veroordeling is het niet gekomen, omdat de rechtszaak voortijdig werd geschorst.

Verzoek tot dagvaarding zoekgeraakt

Bij aanvang van de zitting bleek dat een - daartoe op juiste wijze en binnen de gestelde termijn - ingediend verzoek tot dagvaarding van majoor Van As, voorlichter van vliegbasis Volkel, niet bij het O.M. terecht was gekomen. De rechter erkende dat het verzoek wel tijdig was ontvangen, maar wilde daar verder geen punt van maken. Hij was van mening dat de aanwezigheid van majoor Van As toch niet relevant zou zijn.

Dat werd door de verdachten bestreden. Zij wilden majoor Van As laten dagvaarden om van hem duidelijkheid te verkrijgen over de aanwezigheid van kernwapens op Volkel, over de voorlichting aan militairen met betrekking tot de aanwezigheid van kernwapens op Volkel, en op de juridische konsekwenties daarvan voor de bij kernwapentaken betrokken militairen. Ook waren zij benieuwd naar het rampenplan voor vliegbasis Volkel en omgeving.

Mr. Hummels verzocht de rechter een oordeel over de relevantie van de dagvaarding van majoor Van As pas te vellen, na aanhoring van de verklaringen van de verdachten.
De rechter verklaarde zich daartoe bereid.

O.M. niet ontvankelijk

Mr. Hummels begon zijn pleidooi met de stelling dat het Openbaar Ministerie (O.M.) in deze zaak niet ontvankelijk is en 'dat de materiele wederrechtelijkheid te dezer zake ontbreekt'.

In zijn pleidooi voerde Hummels ondermeer aan het een juridische en morele plicht is om klokkeluider te zijn van het feit dat Nederland, als NAVO-partner, betrokken is bij de voorbereiding tot inzet van kernwapens. Zodat er meer bewustzijn en vooral politieke tegendruk ontstaat. ,,Als men terzake niets doet en passief blijft en stilzwijgend meedoet met de acceptatie van deze strategie, wordt men medeschuldig, een willing executioner, van deze extreem misdadige verdedigingsstrategie'', aldus Hummels, die als de drie grootste misdrijven van de nukleaire NAVO-strategie noemde: samenspanning tegen genocide, het plegen van een misdrijf tegen de vrede en samenspanning om oorlogsmisdaden te plegen.

(de volledige tekst van de pleitnotitie is aanwezig op deze website).

Vervolgens stond hij uitvoerig stil bij de verstrekkende juridische konsekwenties van de uitspraak van het Internationale Hof van Justitie (juli 1996), dat het gebruik van en dreigen met kernwapens in het algemeen in strijd verklaarde met het internationale humanitaire recht. Daarbij verwees hij tevens naar de Neurenberg-principes, die iedere burger het recht en de plicht geven om misdaden tegen de menselijkheid op te sporen en te voorkomen.

Boek overhandigd

De vredesaktivisten overhandigden een exemplaar van het boek 'Rechtmatigheid van kernwapens?' aan de kantonrechter en aan de openbaar aanklager. Dit boek bevat ondermeer de volledige tekst van de uitspraak van het International Gerechtshof, aangaande de (on)rechtmatigheid van kernwapens.

Mond gesnoerd

Vervolgens gaf de rechter de verdachten de gelegenheid om nog even kort een laatste reaktie te geven. Toen Hanno Krijgsman wilde beginnen met het afleggen van een persoonlijke verklaring, waarin hij de motivatie tot zijn aktie wilde uiteenzetten, kapte de rechter hem abrupt af, vrezende dat Krijgsman de woorden van zijn advokaat zou gaan herhalen. Krijgsman benadrukte dat hij graag zijn persoonlijke motivatie wilde geven. De rechter was daar evenwel niet in geinteresseerd.

Na protest van Mr. Hummels (,,tien minuten per persoon is toch gebruikelijk'') herhaalde de rechter zijn weigering om Krijgsman het woord te geven.

Desondanks verwees Hanno Krijgsman naar het feit dat er, volgens Amerikaans bewijs, tien kernbommen liggen op vliegbasis Volkel, en dat de meerderheid van de Nederlandse bevolking dat niet wil. Hierop ontspon zich een dialoog, die ongeveer als volgt verliep:

Rechter:
als u dat al weet, waarom gaat u dan nog kijken?
Krijgsman:
dat bewijs is van een jaar geleden. We willen weten of die bommen er nog steeds liggen
Rechter:
natuurlijk liggen ze er nog! Die bommen worden niet verplaatst.
Krijgsman:
ze worden juist wel vaak verplaatst
Rechter:
maar dat geeft u nog niet het recht op u op verboden terrein te begeven. Dan moet er maar eens een officieel inspektieteam een onderzoek instellen. Je kunt niet zomaar op eigen onderzoek uitgaan.
Denk je dat jouw aanwezigheid op de basis iets uitmaakt? Wat denk je daarmee te kunnen bereiken? Denk je nou echt dat die wapens daar worden weggehaald omdat jij dat wilt?
Krijgsman:
Jazeker, dat speelt zeker mee. We hebben er recht op om te weten wat er op Volkel gebeurt.
Ik wil daar nog aan toevoegen, dat een meerderheid van de Nederlandse bevolking tegen kernwapens is.
Rechter:
Ja natuurlijk zijn daar heel veel mensen tegen. Ik ook. Het zijn verschrikkelijke wapens. Ik vind ook dat ze zo snel mogelijk ontmanteld moeten worden.
Maar dan zal toch eerst keihard moeten worden aangetoond dat ze er ook liggen...

Mr. Hummels maakte een einde aan deze dialoog met de mededeling dat hij de rechter wraakte wegens duidelijke vooringenomenheid.
Het verzocht de rechtbank om de afhandeling van deze zaak in handen te geven van een onpartijdig rechtskollege.
Hierop schorste de enigszins aangeslagen rechter de zitting.


Noten voor de redaktie: 

* Mr. Hummels is bereikbaar op: 030-2511244 (kantoor) of 
  030-6922057 (prive). Zijn pleidooi staat op deze website.

* Hanno Krijgsman is bereikbaar op: 024-3227460 

* Voor algemene informatie kunt u bellen met Omslag: 073-5941622 

* Uitvoerige achtergrond-informatie over deze en andere akties 
  tegen kernwapens vindt u op deze website: http://www.ddh.nl/vrede

* Informatie over de onlangs gepresenteerde NIPO-enquete naar het 
  maatschappelijk draagvlak in Nederland aangaande kernwapens bij: 
  Karel Koster, Werkgroep Eurobom, 030-2714376 
  Hans van Iterson, NVMP-gezondheidszorg en vredesvraagstukken, 
  030-2722940.
  Het persbericht staat op deze website.

* Het boek Rechtmatigheid van kernwapens? is verkrijgbaar bij het 
  Tribunaal voor de Vrede, Postbus 92066, 1090 AB Amsterdam. 
  Willemijn van der Werf: 0515-573103 
  Nico Steijnen: 030-6915946 


menu | dDH