26-4-2018 Na de val van de Muur (Berlijn, 1989) heeft de wereld zich decennia kunnen koesteren met het idee, dat de Koude Oorlog voorbij was, de kernwapenarsenalen gestaag werden afgebouwd en de nucleaire dreiging tot het verleden behoorde. Maar in 2017 maakte de (verbale) escalatie tussen Trump en Kim Jong-Un duidelijk dat een kernoorlog helaas nog steeds mogelijk is.
"It could happen", aldus de kop van een redactioneel van The Economist van 5-8-17. En nadat begin 2018 het puikje van de kerngeleerden de Doomsday Clock al op 2 voor 12 had gezet - alleen in 1953, hartje Koude Oorlog, was dat eerder het geval - was de wereld getuige van een onvervalste en hoogst verontrustende 'terugval naar oude tijden': de VS en Rusland, nog steeds de kernwapengrootmachten, toonden hun nucleaire spierballen. Samen hebben ze al 93% van de huidige 15.000 kernwapens (Rusland 7000, de VS 6800). Maar in plaats van de trend van de afgelopen decennia voort te zetten - verder afbouwen van de oorspronkelijk 70.000 kernwapens - maakten zij verontrustende plannen bekend voor het tegendeel: modernisering, uitbreiding en verlaging van de atoomdrempel.
Op 2 februari presenteerde de VS de Nuclear Posture Review (NPR),: vervanging van kernraketten, kernonderzeeërs en bommenwerpers - prijskaartje: circa 1200 miljard dollar over de komende 30 jaar -,de ontwikkeling van mininukes, met een low yield ofwel kleiner explosievermogen, voor gebruik op het slagveld, en het voornemen kernwapens niet alleen in te zetten bij een nucleaire aanval, maar ook. bijvoorbeeld bij een massale cyberaanval. Dit alles wijst op een verlaging van de atoomdrempel, conform de eerdere uitspraak van Trump : 'If we have them, why don't we use them?'
Een maand later presenteerde president Poetin het Russische antwoord: de nieuwe zware Sarmat-raket met multipele kernkoppen, waar geen raketschild tegen bestand is, nucleaire kruisraketten met een onuitputtelijke kernenergiemotor, onderwaterdrones met kernlading - niet alleen ter verdediging, maar ook om hard terug te slaan, waar ook ter wereld, en ook om een dreigend groot conflict de kop in te drukken met een 'preventieve beperkte inzet van kernwapens.'
Dreigt hier een nieuwe geldverslindende wapenwedloop, of zelfs een nieuwe Koude Oorlog? Dat zou kost-wat-kost voorkómen moeten worden! Hoe hierop te reageren? Moeten wij mee in deze wapenwedloop die de wereld opdeelt in vrienden en vijanden of kiezen we voor een visie waarbij internationale relaties dienen om samenwerking te bevorderen?
Wat kan de VN doen (nieuw initiatief van de SG Guterres; ratificatieproces Kernwapenverbod)?
Wat doet de NAVO? En wat kan Nederland doen, enerzijds natuurlijk de politiek, en in het bijzonder het kabinet en de vier partijen, die in hun Regeerakkoord hebben geschreven: "Het kabinet zet zich, binnen het kader van de bondgenootschappelijke verplichtingen, actief in voor een kernwapenvrije wereld." Anderzijds maatschappelijke groeperingen als de NVMP en de door haar geďnitieerde Baliegroep met de daarin samenwerkende organisaties als het Rode Kruis, de kerken, het Humanistisch verbond, MfP en PAX?
De sprekers op dit symposium zullen nader ingaan op deze vragen en ontwikkelingen, gevolgd door discussie met de zaal, ook over wat elk van ons kan doen.
* Tom Sauer, is professor internationale politiek aan de Universiteit Antwerpen. Voordien was hij twee jaar verbonden aan Harvard University. Hij specialiseert zich in internationale veiligheidsvraagstukken.
* Jan Hoekema, die zich al vanaf z'n scriptie over het NPV tot de dag van vandaag in tal van functies - bij BuZa, in de Tweede Kamer en als burgemeester - heeft ingezet voor een wereld zonder kernwapens
* Peter Buijs, bedrijfsarts en voorzitter NVMP, Board Member IPPNW, initiatiefnemer van de Baliegroep: met daarin samenwerkende organisaties als het Rode Kruis, de kerken, het Humanistisch verbond, Mayors for Peace en PAX
* Dagvoorzitter: André Knottnerus, hoogleraar Huisartsgeneeskunde, oud-voorzitter Gezondheidsraad, oud-voorzitter Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
Datum: zaterdag 26 mei 2018
Tijd: 13.00-16.00 uur
Plaats: De Amershof, Snouckaertlaan 11, Amersfoort
Aanmelden: NVMP, Postbus 199, 4190 CD Geldermalsen, office@nvmp.org, tel. 06-42009559
Bron: NVMP