17-12-2021 "Geniet u van het uitzicht?" "Niet echt," antwoordde hij ernstig en ik schrok van mijn tactloze opmerking. Terwijl mijn ogen omhoog werden getrokken naar de bergen, werden de zijne omlaag getrokken naar een vers litteken in het landschap. De pijpleiding van de Coastal GasLink (CGL) doorklieft de riviervallei, afdalend van de ene bergrug en dan weer stijgend naar de volgende.
door Esther Townshend, Solidariteitsnetwerk Turtle Island, CPT
Het uitzicht van Kamp Coyote benam me elke keer weer de adem. Met sneeuw bedekte bergen vulden de horizon en reflecteerden de rozige gloed van het ochtendgloren en de heldere middagzon. Verd beneden verborg een rij bomen de ongerepte rivier die door de Wet'suwet'en Wedzin Kwa wordt genoemd. Tussen de rivier en de pieken strekte zich een dicht vochtig woud uit. Toen ik op een dag het kamp binnenliep, riep ik bezoekende oudste van de Wet'suwet'en die uitkeek over de helling, toe:
"Geniet u van het uitzicht?"
"Niet echt,"
antwoordde hij ernstig en ik schrok van mijn tactloze opmerking. Terwijl mijn ogen omhoog werden getrokken naar de bergen, werden de zijne omlaag getrokken naar een vers litteken in het landschap. De pijpleiding van de Coastal GasLink (CGL) doorklieft de riviervallei, afdalend van de ene bergrug en dan weer stijgend naar de volgende. Waar de pijp de rivier nadert, heeft de CGL een pad van honderden meters breed geëgaliseerd, en daarbij bomen, bos, paddenstoelen, kleine planten en zelfs rotsblokken weggeschraapt; er is slechts een uitgestrekte vlakte zompige modder over. Deze boorplaats was bestemd als basis voor de machines van de CGL en als begin van de ondertunneling van de rivier. De landverdedigers en waterbeschermers van de Wet'suwet'en besloten dat niet toe te staan en zo werd Kamp Coyote opgezet.
Toen ik op 3 oktober aankwam stond ik verbaasd van wat er in de eerste week van het bestaan van het frontliniekamp van Gidimt'en Checkpoint al was bereikt. Talloze creatieve wegversperringen hielden de machines van de CGL en de politie van het terrein. Een grote watertank was gevuld met drinkwater uit de Wedzin Kwa. Een verplaatsbaar minihuisje vormde de achterkant van een keukentje, en medestanders van de Wet'suwet'en landstrijd verbleven in tenten die al winterklaar waren gemaakt. Precies in het midden van de boorplaats stond een kleine blokhut die diezelfde dag was gebouwd.
Dit opnieuw in gebruik nemen van het land van de Wet'suwet'en - de yintah - is het meest recente hoofdstuk in een lange campagne van verzet en terugvordering. In 1997 bevestigde een belangrijke beschikking van het Canadese hooggerechtshof in de Delgamuukw/Gisday'wa zaak, dat het volk van de Wet'suwet'en - vertegenwoordigd door hun erfelijke leiders - hun rechten en aanspraken 22.000 vierkante kilometer land in het noorden van wat nu Brits Columbia wordt genoemd, nooit hadden opgegeven. Ondanks deze en latere uitspraken, hebben de regering en bedrijven nog steeds geen definitie erkend van inheemse soevereiniteit die tevens het recht omvat om nee te zeggen tegen ontginningsprojecten. De afgelopen twaalf jaar blokkeert Kamp Unist'ot'en het pad van een 'energiecorridor', die de industrie voor ogen heeft als route voor meerdere olie- en gasleidingen om de teerputten van Alberta en fracking-activiteiten in het noorden en oosten van British Colombia te verbinden met de haven van Kitimat aan de Stille Oceaan. De oprichting van Gidimt'en Checkpoint om de soevereiniteit van de Wet'suwet'en te bevestigen en het verzet tegen pijpleidingen te ondersteunen, stamt van recentere datum. De erfelijke opperhoofden en stammoeders van de Wet'suwet'en die de kampen leiden, hebben samen met de inheemse en koloniale bondgenoten, aanhoudende pesterijen van de industrie en de politie, twee gemilitariseerde politie-invallen, tientallen arrestaties en meerdere gevallen van bruut politieoptreden doorstaan.
Ons team van CPT-reservisten kwam aan op een moment dat de spanningen hoog opliepen. Het oprichten van Kamp Coyote ging gepaard met brute aanvallen door de Royal Canadian Mounted Police (RCMP - Koninklijke Canadese Bereden Politie). Voor onze aankomst hadden de agenten een van de medestanders van het kamp getaserd. De politie martelde urenlang een medestander die vastzat onder een bus die de weg blokkeerde, zowel fysiek als psychologisch. Tijdens de eerste week dat we daar waren, liepen agenten van de RCMP's Community-Industry Response Group (CIRG - Gemeenschap-Industrie Responsgroep) - een 'elite' taskforce die specifiek werd opgezet om het verzet tegen industriële ontginningen in Brits Colombia te onderdrukken - vrijwel elke dag door Kamp Coyote in weerwil van een uitzettingsbevel van de erfelijke leiders van de Wet'suwet'en. CIRG-agenten duwden vrijwilligers van de kampbeveiliging, die hun vroegen te vertrekken, opzij en begonnen voertuigen, gebouwen, tenten en andere installaties te inspecteren en fotograferen. CPT-ers hoorde de politie grappen maken over genocide en zeggen dat ze niet konden wachten om zichzelf op sociale media te zien. Eén agent, sergeant Jason Charney, vond het duidelijk leuk om de wettelijke waarnemers en media te treiteren en uit te dagen. Op 10 oktober liet Charney de drinkwatertanks van het kamp leegstromen en dreigde een CPT-lid dat tussenbeide wilde komen te arresteren. De politie doorzocht ook tenten en stal de sleutels van een voertuig.
Ondanks angstige sfeer was onze tijd in het kamp een tijd van opwinding, vreugde en samenwerking. Er kwamen regelmatig nieuwe supporters van het kamp aan, met nieuwe energie, passie en een scala aan vaardigheden. Inheemse en koloniale medestanders van de andere kant van Turtle Island werkten samen om zowel Kamp Coyote als het oorspronkelijke Gidimt'en Checkpoint kamp op te bouwen en te onderhouden. We verdeelden de taken - koken, afwas, schoonmaken en het kamp onderhouden, het verkeer op de weg controleren, voorraden naar binnen dragen langs de wegversperringen, water dragen, houthakken voor het vuur, medische zorg, het bouwen van nieuwe keukens en latrines en het construeren van complexe kunstinstallaties - naar onze sterke punten en vaardigheden. We zongen en praatten rond het kampvuur, lachten veel en leerden van elkaar. De vriendelijkheid en vrijgevigheid die ik ervoer bij deze mensen onder enorme druk, verzachtten in grote mate de herinneringen aan de wreedheid van de politie.
Er kwam een keerpunt toen een groep van de Haudenosaunee (Zes Naties) landverdedigers op bezoek kwam in antwoord op een roep om steun van Gidimt'en Checkpoint. Toen RCMP-agenten in de richting van het kamp liepen, verspreidden de Haudenosaunee bondgenoten zich over de weg. Shilo, een Onondaga landverdediger en schoonzoon van Chief Woos, bulderde: "Jullie zijn in het gebied van Chief Woos! Jullie komen als indringers! Maak dat je wegkomt!" De politie draaide zich om en trok zich terug, terwijl de Haudenosaunee en andere medestanders hen achterna liepen. Tijdens laatste twee weken van ons verblijf waren er geen politie-invallen meer in Kamp Coyote.
Maar natuurlijk eindigt het verhaal niet hier. Aan het eind van oktober, een paar dagen voordat we vertrokken, ontstond er een ander strijdterrein. De stamhoofden van de Likhts'amisyu uit een nabije gemeenschap van de Wet'suwet'en, waarschuwden de CGL dat de bouwmachines verwijderd moesten worden uit hun gebied, anders zouden ze buiten bedrijf worden gesteld. Toen de CGL hier niet op reageerde, namen de stamhoofden de machines in beslag en verwijderden de accu's. CGL blokkeerde de weg en belemmerde Chief Tsebesa de toegang tot haar grondgebied, waarop de stamhoofden en hun medestanders een kamp opsloegen op de weg totdat ze erdoor mochten. Chief Dsta'hyl, Colin Sutherland-Wilson en een ander landverdediger werden gearresteerd en een nacht vastgehouden. In solidariteit blokkeerden de Haudenosaunee landverdedigers van 1492 Land Back Lane en aantal dagen een rondweg in het zuiden van Ontario. Er is nog niets opgelost en de mensen van Gidimt'en Checkpoint maken beide kampen klaar voor een lange winter.
Tot nu toe is het water van de Wedzin Kwa nog helder. Het water is veilig om te drinken en zorgt ervoor dat de populaties van rode, chinook- en cohozalm zich kunnen herstellen. Grizzlyberen en zwarte beren vissen op de oever, net zoals het volk van de Wet'suwet'en dat zichzelf het "Zalmvolk' noemt. Canada staat voor een duidelijke keuze: de inheemse soevereiniteit en het leven van de yintah en respecteren, of doorgaan met het gebruik van staatsgeweld om het land uiteen te scheuren zodat er olie en gas naar de tankers aan de kust kunnen vloeien.
Dit bericht maakt deel uit van de meest recente nieuwsbrief van Christian Peacemaker Teams - Nederland. Deze is hier in zijn geheel te lezen. Het laatste nieuws van CPT direct in uw inbox? Schrijf u hier in voor de nieuwsbrief.